Η ΕΥΝΟΟΥΜΕΝΗ
*(Προσοχή περιέχει spoiler)
Ταινιάρα.
Δεν το λέω γιατί είναι Έλληνας ο σκηνοθέτης, αν και έπαιξε
το ρόλο του για να τη δω.
Είναι ταινιάρα γιατί σε κρατάει on your toes μέχρι
το τέλος χωρίς ούτε μια έκρηξη ή ένα κυνηγητό.
Είναι ταινιάρα γιατί υπάρχουν τρεις κεντρικοί γυναικείοι
χαρακτήρες που τα βλέμματά τους και μόνο, οι εκφράσεις του προσώπου τους, η
ένταση που αποπνέουν δεν σε αφήνει να χαλαρώσεις.
Είναι ταινιάρα γιατί είναι αληθινή και οι άνθρωποι
ανθρώπινοι μέχρι το κόκκαλο.
Με κέντρο την αδύναμη μορφή της βασίλισσας Άννας αλλά με τη
βαρύτητα της βασιλικής εξουσίας να τραβά πάνω της τους πάντες η Κόλμαν δίνει
μια εξαιρετική ερμηνεία με το βλέμμα της να είναι όσο χίλιες λέξεις, αν και δεν
νομίζω ότι θα ήταν εύκολο να βρεθούν λέξεις που να περιγράφουν τη σκηνή στο
χορό. Μακιγιαρισμένη η ίδια να δείχνει γελοία, μια καρικατούρα ηγεμόνα πάνω σε
αναπηρικό καροτσάκι, σε μια γκροτέσκο μάζωξη τρυφηλών και ξιπασμένων αριστοκρατών.
Μια στιγμή πριν ζητήσει να αποχωρήσει και ενώ το πρόσωπο έχει μια παγωμένη
έκφραση, μέσα από τα μάτια αναδύεται με την ισχύ που δεν έχει καμιά σκηνή
έκρηξης μια απόγνωση τόσο αληθινή που σε χτυπά κατάστηθα. Δεν έχει καταρρεύσει
μόνο η εικόνα που πρέπει να αποπνέει η θέση του μονάρχη, έχει συνθλιβεί ο
άνθρωπος, κάτω από το βάρος της ανούσιας ύπαρξης στο παλάτι και στις σχέσεις εκμετάλλευσης
που επιδιώκουν όλοι.
Μόνο στήριγμα η υπέροχη Βάις που ντυμένη αντρικά έχει πάρει
το ρόλο του αρσενικού απέναντι στους άντρες αλλά και στη βασίλισσα. Με ερμηνεία
που όχι απλώς πείθει αλλά είναι ο χαρακτήρας της. Χειραγωγός, σκληρή ελέγχει τα
πράγματα μέσω της εξουσίας που έχει κρατώντας τη βασίλισσα στο λουρί της, ένα
λουρί που έχει σφυρηλατήσει με την ερωτική επιθυμία και ανάγκη, με την συνεχή
υποτίμηση της βασίλισσας – που όταν μπορεί ξεσπά σε μικρούς λακέδες μόνο και
μόνο για να νιώσει ότι κάπου της έχει μείνει λίγη εξουσία. Η μονάρχης έχει
πειστεί ότι δεν μπορεί και δεν ξέρει να κυβερνήσει και αυτό φαίνεται να το
κάνει με επιτυχία φορώντας τα παντελόνια η Βάις που δείχνει να είναι η ευνοούμενη
της βασίλισσας ενώ την έχει πείσει ότι εκείνη την ευνοεί (η Βάις) με την
παρουσία της κοντά της(την Κόλμαν).
Αυτά μέχρι να εμφανιστεί κυριολεκτικά μέσα από τα σκατά η Στόουν.
Ακόμη μια μεγάλη ερμηνεία. Από τη βάση της πυραμίδας του παλατιού – που κατάφερε
να ‘τρουπώσει’ – την λάντζα αρχίζει να αναρριχάται με όπλο την μπρουτάλ
ειλικρίνειά της και μια αθοώτητα που φαίνεται να φτάνει στα όρια της αφέλειας. Όμως
είναι έτοιμη να κάνει περισσότερα από ότι φαίνεται να είναι ικανή, περισσότερα
από ότι καυχιέται η Βάις ότι μπορεί και έχει την ισχύ να πράξει σε κάθε αναμέτρησή
του στο αντρικό σπορ της σκοποβολής και μάλιστα με αληθινά περιστέρια ώστε να
είναι και αρκετά αιματοβαμμένο και σκληρό. Η έκφρασή της όταν καίει προς το
τέλος το γράμμα της Βάις προς την βασίλισσα(Κόλμαν), η φωτιά που καίει μέσα της,
κάνει την φωτιά στο τζάκι μια ωχρή σκιά.
Είναι βέβαιο ότι ο Γιώργος Λάνθιμος είναι υπεύθυνος για ότι
έχει καταφέρει να βγάλει από τους ηθοποιούς του σε υπέρτατο βαθμό και αυτό
είναι κάτι που αφορά το σκηνοθέτη σίγουρα, αλλά δεν σταμάτησε εκεί.
Έμεινα έκθαμβος από τις μαγευτικές λήψεις που πολλές φορές
προσομοίαζαν σε πειραματικό κινηματογράφο τουλάχιστον και σίγουρα δεν
απαντώνται εύκολα σε main stream ταινίες. Ο ευρυγώνιος φακός παραμορφώνει τις λήψεις και τις σκηνές
σε μια παραμορφωμένη πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα της ελίτ που ζει σε ένα
κόσμο δικό της, ξεχωριστό που το μόνο που έχει σημασία είναι η πρόσβαση στην
απόλυτη εξουσία του θρόνου ώστε να μπορείς να πάρεις δύναμη, πλούτη και να
πετύχεις κάθε στόχο και μέσα στη διαδικασία και στο περιβάλλον τα πρόσωπα και
οι ψυχές γίνονται από τρομακτικές μέχρι τρομακτικά γελοίες.
Όμως η λήψεις αυτές δεν παραμορφώνουν χώρο και χαρακτήρες.
Δημιουργούν μια δυναμική αίσθηση παράταιρης κίνησης του χώρου που ζαλίζει και
την ψευδαίσθηση ότι ο χαρακτήρας ή οι χαρακτήρες που ακολουθεί γυρίζοντας σε
άξονα η κάμερα είναι το κέντρο της λήψεις/κόσμου και γυρίζει γύρω από κείνον(τον
χαρακτήρα) ή τους χαρακτήρες.
Ο Λάνθιμος με πραγματική μαεστρία χειρίζεται την κάμερα και τους
χαρακτήρες με φαινομενικά λείες – εκλεπτυσμένες μορφές. Αναδεικνύει το στριγκό
τρίξιμο που κάνουν οι τραχιές ψυχές τους όπως τρίβεται η μία πάνω στην άλλη γυρίζοντας
γύρω από το κέντρο εξουσίας και διεκδικώντας το χωρίς να συγκρούονται ανοιχτά.
Η ταινία τελειώνει έχοντας αφήσει τον θεατή ικανοποιημένο με
ότι έχει δει γιατί είναι αληθινό από όλες τις απόψεις, ερμηνείες, σκηνοθεσία,
σενάριο και χαρακτήρες ανθρώπινους.
