Ο Θουκυδίδης λέει, ο δυνατός θα προχωρήσει μέχρι εκεί που του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύναμος έως εκεί που του επιβάλλει η αδυναμία του. Συνεχίζει την ηθική της εποχής του με τον περίφημο διάλογο μεταξύ Αθηναίων και Μήλιων όπου οι Μήλιοι θέλουν να μείνουν ουδέτεροι αλλά οι Αθηναίοι απαντούν ότι αυτό τους προσβάλλει διότι αν τους πολεμούσαν θα τους έδιναν αξία ενώ τώρα τους περιφρονουν. Τελειώνουν δε με τη φράση «Έτσι τα βρήκαμε και έτσι θα μείνουν τα πράγματα. Ο δυνατός θα επιβάλλει αυτό που του λέει η φύση του όπως το λιοντάρι στην αντιλόπη». Η Μήλος εξαπανδρίστηκε από τους Αθηναίους, που στο μεταξύ είχαν χτίσει τον Παρθενώνα(!)
Βέβαια στον Ευριπίδη που έζησε τον πελοποννησιακό πόλεμο αναφέρει στο έργο του το πόσο επαίσχυντος είναι ο πόλεμος αφού οι γονείς θάβουν τα παιδιά τους ενώ πρέπει να γίνεται το αντίθετο, όπως είναι το φυσικό.
Ο πόλεμος είναι επαίσχυντος, όπως και να το δει κανείς, αφού ο άνθρωπος μπαίνει σε μια διαδικασία που θα κάνει τα πάντα να κερδίσει για να υποστηρίξει την ίδια την επιβίωσή του, θα αποκτηνωθεί.
Υπάρχει κατά καιρούς ένας υφέρπον ρομαντισμός για τον «καθαρό» πόλεμο, τον ιπποτισμό και τη δόξα που κερδίζεται αλλά είναι απατηλές, παραπλανητικές δοηασίες . Έγινε προσπάθεια να μπουν κάποιοι κανόνες στις πολεμικές συγκρούσεις ώστε να αποφευχθούν οι ακρότητες και οι βαρβαρότητες μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο αλλά ο δεύτερος που ακολούθησε λίγο μετά, και όσοι άλλοι πιο σύγχρονοι, δεν τους τήρησαν.
Η κατάσταση, δυστυχώς για το είδος μας μπορεί να εκτραχυνθεί πέρα από τα όρια των «κανόνων» του πολέμου. Τότε που υπερισχύει ο εθνικισμός και ο ρατσισμός. Όταν θεωρείς ότι για κάποιο περίεργο λόγο, και από τύχη, το να γεννηθείς σε ένα συγκεκριμένο μέρος και όχι λίγο παραδίπλα, σε κάνει ξεχωριστό, ή κάνει τους άλλους υποδεέστερους σε σχέση με σένα.
Οι Ευρωπαίοι με τις αποικίες τους και τον τρόπο που φερόταν στους αποικισμένους λαούς. Ο Λεοπόλδος του Βελγίου, ας πούμε και ο ακρωτηριασμός χιλιάδων κατοίκων του Κογκό που δεν μάζευαν αρκετό κακάο.
Ο αφανισμός των Αζτέκων και των Ινδιάνων της Αμερικάνικης ηπείρου από Ισπανούς και λοιπούς Ευρωπαίους.
Τα σκλαβοπάζαρα των δούλων στην Αμερική με εμπόρους τους Ολλανδούς και δουλοκτήτες τους Αμερικανούς. Ο ρατσισμός στην Αμερική που ακόμη υπάρχει διάχυτος σε μεγάλα τμήματα της κοινωνίας.
Ο τρόπος που οι Ιάπωνες πραγματοποίησαν την σφαγή της Ναντσίν το 1937. Έξι εβδομάδες, σφαγών, εκτελέσεων και βιασμών 200.000-300.000 ανθρώπων
Ο τρόπος που ο Χίτλερ κήρυξε τον πόλεμο στη Σοβιετική Ένωση, δηλώνοντας ότι δεν καλύπτεται από τη συνθήκη της Γενεύης γιατί έχουν να κάνουν με ιδεολογικό πόλεμο και υποδεέστερο λαό, τους Σλάβους. Και αργότερα, το απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική, που θεωρούσε τους Αφρικανούς υπανθρώπους.
Και βέβαια το Ολοκαύτωμα (μεταξύ των ολοκαυτωμάτων των Ινδιάνων, των Αφρικανών και πόσων ακόμη) όπου 6.000.000 Εβραίοι δολοφονήθηκαν μόνο γιατί ήταν Εβραίοι ή είχαν εβραϊκές ρίζες. Μαζί τους Σλάβοι, κομμουνιστές, Ρομά, ομοφυλόφιλοι, ψυχικά πάσχοντες και ό,τι άλλο έβλεπε αφ’ υψηλού η άρια, η «υπέρτερη» φυλή.
Το όνειδος είναι ότι το Ολοκαύτωμα των Εβραίων δεν έγινε σε πεδία μάχης αλλά από ένα συντεταγμένο κράτος που είχε μεταβληθεί σε πολεμική μηχανή ενάντια σε μια κοινωνική, άοπλη, ασύντακτη ομάδα. Από ένα λαό που είχε ασπαστεί την ιδέα της ανωτερότητάς του – με συστηματική και έντονη προσπάθεια από το ναζιστικό κράτος, από τη στιγμή που κατέλαβε την εξουσία – και που ο λαός αυτός στην πλειονότητά του ενεργά συμμετείχε στην σφαγή αθώων ανθρώπων (Εβραίων) ή απλώς αδιαφόρησε.
Το ναζιστικό καθεστώς δημιούργησε καταστάσεις όπου οι άνθρωποι έχαναν την ανθρωπιά τους και αποκτηνωνόταν. Παράδειγμα, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης για τους σοβιετικούς στρατιώτες αιχμάλωτους πολέμου όπου οι Γερμανοί τους άφηναν νηστικούς μέχρι που ο λιμός να τους αφανίσει ή να τους κάνει κανίβαλους.
Και στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και θανάτου των Εβραίων τα πράγματα ήταν το ίδιο απάνθρωπα. Οι Εβραίοι έπρεπε να υπομείνουν την σκληρή, βίαιη, ωμή μοίρα που τους επέβαλαν οι κυρίαρχοι μέχρι να αφανιστούν με βιομηχανικό τρόπο και «Γερμανική ακρίβεια» στους θαλάμους αερίων. Και να σωρευτούν μετά τα χρυσά δόντια τους, τα ρούχα τους τα μαλλιά τους για χρήση από τους Ναζί.
Από τη δική μου οπτική, και μελετώντας όσο μπορώ την ιστορία, βλέπω ότι κτήνη δεν ήταν τα θύματα, όσο και να προσπαθούσαν να τους βλέπουν έτσι οι κατά καιρούς ισχυροί ρατσιστές. Κτήνη είναι οι ρατσιστές που στερούν τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά από τους συνανθρώπους τους.
Και ερχόμαστε στο σήμερα. Σε ένα θέμα ταμπού για πολλούς. Στο Ισραήλ και όσα διαπράττει στους Παλαιστίνιους. Προσωπικά θεωρώ σοκαριστικό αυτό που διαπράττουν οι απόγονοι των θυμάτων της κτηνωδίας του ρατσισμού, του ισχυρού, των ναζί, στους αδύναμους. Δεν μπορώ να βρω καμιά διαφορά σε αυτά που περιέγραψα πιο πάνω, με αυτά που διαπράττει το κράτος τους Ισραήλ με τη στήριξη πλειοψηφίας του λαού του. Όταν κάποτε ήσουν εσύ το θύμα μιας τέτοιας κτηνωδίας, ηθικά, θα έπρεπε να είσαι ο πρώτος που να είσαι εναντίον του πολέμου και της επιβολής αδικίας λόγω ισχύος. Όμως ο Θουκυδίδης, που περιέγραψε την ηθική πλευρά του πολέμου, δηλώνει ξεκάθαρα πως όσο περισσότερο είσαι εκτεθειμένος στον πόλεμο τόσο πιο πολύ εξαχρειώνεσαι. Οι πολίτες του Ισραήλ εκτίθενται στον πόλεμο εδώ και πολλές γενιές και νομίζω ότι αυτό δεν γίνεται για λόγους άμυνας πια.
Η πιο δημοφιλής επωδός σε όποιον φέρει αντίθετη προς της πράξεις του Ισραήλ άποψη είναι ότι είναι «αντισημίτης», άρα ναζί με μία έννοια. Πρόκειται για ένα παραπλανητικό επικίνδυνα πολυχρησιμοποιημένο επιχείρημα για την συγκεκριμένη κατάσταση. Δεν κρίνεται κάποιος από το τι έτυχε να γεννηθεί ή τι θέλει να είναι αλλά από το τι κάνει. Αν ένας Εβραίος δολοφονήσει έναν άνθρωπο δεν θα πρέπει να συλληφθεί, δικαστεί και τιμωρηθεί αν κηρυχθεί ένοχος, επειδή είναι Εβραίος;
Αν το κράτος του Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία δεν θα το πούμε γιατί είναι Εβραϊκό κράτος; Δεν με ενδιαφέρει αν είναι η Αμερική, η Γερμανία, η Αγγλία, η Τουρκία ή η Ελλάδα. Αν είσαι κράτος απαρτχάιντ, ρατσιστικό, κτηνώδες και καταπιέζεις κοινωνικές ομάδες λόγω του ότι είναι διαφορετικοί από σένα. Αν χρησιμοποιείς την υπέρτερη ισχύ σου για να αφανίσεις, χρησιμοποιείς το λιμό ως όπλο – πόσο πιο απάνθρωπο πια;- καταστρέφεις υποδομές αναδομές, κατοικίες, σχολεία, νοσοκομεία και στοχοποιείς, ακρωτηριάζεις, δολοφονείς κατά χιλιάδες, αδιάκριτα άνδρες, γυναίκες, παιδιά, τότε ναι προκαλείς γενοκτονία. Τότε ναι, είσαι κράτος απαρτχάιντ, τότε ναι πρέπει η διεθνής κοινότητα να επιφέρει παύση της κτηνωδίας, ισορροπία και να επιβάλλει δίκιο και δίκαιο. Στους εγκληματίες που οδηγούν τη σφαγή τιμωρία και στους αδικημένους, επιτέλους, δικαιοσύνη.
Δεν έχει να κάνει με το ποιος είσαι αλλά με το τι κάνεις. Και αυτό που κάνεις, όντας ο ισχυρότερος στην περιοχή, με την υποστήριξη της μεγαλύτερης δύναμης στον πλανήτη και την ανοχή του «πολιτισμένου» κόσμου (που έχει επιφέρει αρκετά ολοκαυτώματα έως τώρα) είναι να αφήνεις πίσω σου δυστυχία, θάνατο, αίμα και ατελείωτα πτώματα αθώων.
Το διεθνές δίκαιο ξεκαθαρίζει τι συμβαίνει στη Γάζα και στους Παλαιστίνιους εδώ και σχεδόν ογδόντα χρόνια. Ο Ο.Η.Ε. έχει τα ψηφίσματα που αν εφαρμοστούν λύνουν την κατάσταση. Το Διεθνές δικαστήριο της Χάγης έχει ήδη κηρύξει εγκληματία πολέμου τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, όχι γιατί είναι Εβραίος αλλά γιατί είναι εγκληματίας πολέμου. Όμως αν δεν στηρίξουν οι ισχυροί του πλανήτη τους διεθνείς οργανισμούς ο διεθνής νόμος είναι κενό γράμμα
Ακόμα και οι λαοί και οι άνθρωποι ως πρόσωπα έχουν στρεβλές θέσεις σε σχέση με αυτό που ονομάζουμε «ανθρώπινες αξίες», ανθρωπιά. Αυτό που περιγράφει το πρώτο άρθρο της ιδρυτικής διακήρυξης του Ο.ΗΕ.
«Η Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, που υιοθετήθηκε από τον ΟΗΕ στις 10 Δεκεμβρίου 1948, είναι ένα διεθνές έγγραφο που ορίζει τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες για όλους. Περιέχει 30 άρθρα που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα δικαιωμάτων, από την ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης μέχρι το δικαίωμα σε εργασία και εκπαίδευση. Η Διακήρυξη βασίζεται στην αρχή ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι σε αξιοπρέπεια και δικαιώματα.»
Ισχύει για όλους τους ανθρώπους, ανεξάρτητα από φυλή, θρησκεία, φύλο, ηλικία, εθνικότητα, ή οποιαδήποτε άλλη διαφορά. Είναι τόσο απλό ώστε να δημιουργήσεις έναν αληθινά πανανθρώπινο κόσμο.
Δυστυχώς το φυλετικό ένστικτό – όχι με την σημερινή έννοια της φυλής – αλλά με την αρχέγονη έννοια της. Αυτή που θέλει μια μικρή ομάδα να μένει στη σπηλιά της και κάθε άλλος να είναι ξένος και εχθρός. Αυτή η οπτική δεν έχει απαλειφθεί από την ενστικτώδη-ζωώδη συμπεριφορά μας.
Δεν έχουμε εξελιχθεί νοητικά, όσο έχουμε τεχνολογικά και γνωσιακά, και αυτό μας κάνει επικίνδυνους για το είδος μας το ίδιο. Εμπλέκεται και υποδαυλίζει η θρησκεία και η «απόλυτη αλήθεια» που κουβαλά, για όσους πιστεύουν ότι φέρει τέτοια. Εμπλέκεται το σύστημα που σε εκπαιδεύει και στηρίζει τον ανταγωνισμό από πολιτισμούς, κόσμους (δυτικό ανατολικό, πρώτο-τρίτο) χώρες έως άτομα. Όλοι εναντίον όλων και όποιος επιβιώσει.
Οι ισχυροί συνεχίζουν να επιβάλλουν την ισχύ τους ωμά πάνω στους αδύνατους. Και όσο πιο ισχυροί νιώθουν τόσο πιο ωμή είναι η βία και η ακρότητά τους.
Με οφθαλμό αντί οφθαλμού θα μείνουμε όλοι τυφλοί.
---------------------------
Thucydides says: the strong will advance as far as their strength allows, and the weak as far as their weakness compels them. He continues the ethics of his time with the famous dialogue between the Athenians and the Melians, in which the Melians wish to remain neutral, but the Athenians respond that such a stance insults them—because if the Melians fought, they would at least confer some value, but as things stand, they are merely despised. The dialogue ends with the line: “This is how we found things, and this is how they will remain. The strong will impose their will, as nature dictates, like the lion to the antelope.” Melos was subsequently depopulated by the Athenians, who, in the meantime, had built the Parthenon(!).
Of course, Euripides, who lived through the Peloponnesian War, mentions in his plays how shameful war is, since it leads to parents burying their children instead of the other way around, as is natural.
War is shameful, however one looks at it, since it thrusts humans into a process where they will do whatever it takes to survive, and in doing so, they become dehumanized.
There is, from time to time, a latent romanticism about the idea of the “pure” war, the chivalry and glory it supposedly brings, but these are deceptive, misleading notions. Efforts were made to set rules in warfare to avoid atrocities and barbarity, especially after the First World War. But the Second World War that followed soon after, and many others since, did not respect them.
The situation, unfortunately for our species, can become so brutal as to surpass even the so-called “rules” of war. This is when nationalism and racism prevail—when people believe, for some arbitrary reason and by mere accident of birth, that being born in one place and not just a little further away makes them special, or makes others inferior to them.
The Europeans and their colonies, and the way they treated colonized peoples. King Leopold of Belgium, for example, and the mutilation of thousands of Congolese who didn’t gather enough cocoa.
The extermination of the Aztecs and the Indigenous peoples of the American continent by the Spanish and other Europeans.
The slave markets in America, with Dutch traders and American slaveholders. The racism in America, still pervasive in large parts of society.
The way the Japanese carried out the Nanking Massacre in 1937—six weeks of slaughter, executions, and the rape of 200,000-300,000 people.
The way Hitler declared war on the Soviet Union, claiming the Geneva Convention didn’t apply because it was an ideological war against an “inferior” people, the Slavs. And later, apartheid in South Africa, which deemed Africans to be subhuman.
And of course, the Holocaust (among the many holocausts—of Indigenous peoples, of Africans, and so many others), in which six million Jews were murdered simply for being Jewish or having Jewish ancestry. Alongside them, Slavs, communists, Roma, homosexuals, the mentally ill, and anyone else deemed lesser by the so-called “Aryan” superior race.
The disgrace is that the Jewish Holocaust did not happen on battlefields but was perpetrated by an organized state that had turned into a war machine against a defenseless, disarmed, disorganized group of civilians. A people who had embraced the idea of their own superiority—pushed systematically and forcefully by the Nazi state once it took power—and who, in their majority, either actively participated in the slaughter of innocents (Jews) or simply looked away.
The Nazi regime created situations where people lost their humanity and became monstrous. For example, in the POW camps for Soviet soldiers, where Germans starved them until famine killed them or turned them to cannibalism.
In the concentration and death camps for Jews, conditions were equally inhumane. Jews had to endure the brutal, violent fate imposed by their oppressors until they were wiped out in an industrial fashion, with “German precision” in the gas chambers. Their gold teeth, clothing, hair were collected for Nazi use.
From my perspective, and studying history as much as I can, I see that the victims were never the monsters, no matter how hard the powerful racists of the time tried to depict them as such. The true monsters are the racists who strip fellow humans of their humanity.
And now we come to the present. To a topic that is taboo for many: Israel and what it does to the Palestinians. Personally, I find it shocking to see the descendants of those who once suffered the brutality of racism, the might of the Nazis, now committing the same brutality against the powerless. I cannot see any difference between what I described above and what the Israeli state, with the support of the majority of its people, is doing today. If you were once the victim of such monstrous acts, morally, you should be the first to stand against war and the imposition of injustice by force. But Thucydides, who so clearly described the moral aspect of war, says that the more you are exposed to war, the more debased you become. Israeli citizens have been exposed to war for many generations now, and I don’t think it’s about defense anymore.
The most popular refrain for anyone who opposes the actions of Israel is that they are “antisemitic,” equating them with Nazis in a way. But this is a misleading, dangerously overused argument in this specific context. People are not judged by what they happened to be born as or what they wish to identify as, but by what they do. If a Jew kills someone, shouldn’t he be arrested, tried, and punished if found guilty, despite being Jewish?
If the state of Israel is committing genocide, should we not call it that just because it’s a Jewish state? I don’t care if it’s America, Germany, England, Turkey, or Greece—if a state practices apartheid, racism, brutal oppression of social groups just because they are different, if it uses its superior power to destroy—starving civilians as a weapon (could anything be more inhuman?), destroying infrastructure, homes, schools, hospitals, and targeting, mutilating, killing thousands of men, women, children indiscriminately—then yes, that is genocide. Then yes, that is an apartheid state, and then yes, the international community must halt this brutality, restore balance, and impose justice. The criminals driving the slaughter must face punishment, and the oppressed must finally see justice.
It has nothing to do with who you are, but with what you do. And what you do, as the strongest in the region, with the support of the most powerful nation on the planet and the tolerance of the “civilized” world (which has already produced its share of holocausts), is to leave behind you nothing but misery, death, blood, and endless corpses of innocents.
International law is clear about what has been happening in Gaza and to the Palestinians for nearly eighty years. The UN has passed resolutions that, if implemented, would resolve the situation. The International Criminal Court in The Hague has already declared the Israeli prime minister a war criminal—not because he is Jewish, but because he is a war criminal. But unless the world’s powerful back the international bodies, international law remains an empty promise.
Even peoples and individuals, as persons, have warped positions when it comes to what we call “human values,” humanity itself. As stated in the first article of the founding declaration of the UN:
“The Universal Declaration of Human Rights, adopted by the UN on December 10, 1948, is an international document that sets out the fundamental human rights and freedoms for all. It contains 30 articles covering a wide range of rights, from freedom of thought and expression to the right to work and education. The Declaration is based on the principle that all human beings are born free and equal in dignity and rights.”
It applies to everyone, regardless of race, religion, gender, age, nationality, or any other difference. It is that simple to create a truly human world.
Sadly, the tribal instinct—no longer in the modern sense of race, but in the primal sense—persists. The instinct that makes a small group cling to its cave and see everyone else as a stranger, an enemy. This perspective has not been eliminated from our instinctive-animal behavior.
We have not evolved mentally as we have technologically and in terms of knowledge, and that makes us dangerous to our own species. Religion and the “absolute truths” it carries for those who believe in them add fuel to the fire. The system that educates us fosters competition: between cultures, worlds (West and East, first and third), countries, and even individuals. Everyone against everyone, and let whoever survives prevail.
The strong continue to impose their strength rawly on the weak. And the stronger they feel, the more raw and extreme their violence and brutality become.
With an eye for an eye, we will all end up blind.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου